Woensdag 2 maart 2022
Gedurende de ochtend van deze woensdag heb de musea Berggruen en de Sammlung Scharf-Gerstenberg bezocht. Deze musea zijn onderdeel van heel cluster van musea die in de buurt van het Slot Charlottenburg liggen. In de villa Oppenheim is het museum gevestigd dat speciaal ingaat op de geschiedenis van het stadsdeel Charlottenburg-Wilmersdorf. Het museum dat opgericht is in 1987 zit sinds 2012 in het huidige gebouw.

Een flink deel van het museum bestaat uit de historische kunstcollectie van de ooit onafhankelijke stad Charlottenburg. Daarnaast is er een permanente tentoonstelling met de titel Westen, die de geschiedenis van het stadsdistrict laat zien sinds 2001.



In de villa Oppenheim hebben vele generaties van de familie Mendelssohn de zomermaanden doorgebracht. Vanaf 1881 gebeurde dit ook met aangetrouwde leden van de familie Oppenheim. Oorspronkelijk lag deze villa in een groene landelijke omgeving maar gedurende de jaren rukte de bebouwing, vooral in de vorm van appartementengebouwen steeds verder op. In 1909 werd dan ook besloten om de villa te verkopen en deze kwam twee jaar later in bezit van de stad Charlottenburg. Een nieuwbouw deel van de villa werd afgebroken en op dit deel werd een park aangelegd.



In de beide stadsdelen Charlottenburg en Wilmersdorf hebben de nodige gewelddadige gebeurtenissen plaatsgevonden. Zo werden Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht in 1919 in Wilmersdorf gevangen genomen en later in de Tiergarten om het leven gebracht. De minister van Buitenlandse Zaken van de Weimar-republiek Walther Rathenau werd in de buurt van zijn woonhuis het slachtoffer van een rechts-extremistisch moordcomplot. In de jaren ’60 werd hier de student Benno Ohnesorg vermoord en raakte Rudi Dutschke ernstig gewond door de gevolgen van een aanslag.



Hierna gaat het in het museum verder met de permanente tentoonstelling “Westen!” die de geschiedenis van het stadsdeel Charlottenburg-Wilmersdorf in beeld brengt.



Een van de schilderijen in dit museum is het volgende werk van Eduard Gaertner uit 1853. Op dit schilderij is de fabrikantenfamilie March afgebeeld. In 1830 startte Ernst March met een aardewerkfabriek. Dit bedrijf beheerste tot rond 1900 de markt voor bouwkeramiek. Dit materiaal is onder andere gebruikt voor het bouwen van het rode gemeentehuis in het centrum van Berlijn.



De volgende foto laat een keramische pot voor planten zien die in 1936 werd uitgereikt aan elke medaillewinnaar van de Olympische Spelen in Berlijn. In de pot zat een klein stekje van een eikenboom. Dit was een bewuste keuze omdat dit als een echte Duitse boom gezien werd. Deze pot voor planten kwam in de plaats voor het boeket bloemen dat tot dan toe werd uitgedeeld aan de medaillewinnaars.



Een deel van de tentoonstelling in het museum gaat over de Kantstrasse. Dit is een 2630 meter lange straat in het centrum van Berlijn. Hier hangen werken van een aantal kunstenaars die de verschillende aspecten van deze straat laten zien.



Het resterende deel van het museum is ingericht met de kunstcollectie van het voormalige onafhankelijke Charlottenburg.



Een voorbeeld van een van de kunstwerken uit deze collectie is het beeld van Franz Scheiber uit 1912 op de onderstaande foto. Het is een afbeelding van Maria met Jezus en Johannes. De kunstenaar is in 1875 geboren in de Oostenrijkse deelstaat Tirol en heeft gedurende zijn leven veel religieuze kunst gemaakt. De economische crisis van 1929 zorgde ervoor dat hij voor zijn werk steeds minder afnemers kreeg.



De laatste foto uit dit museum (en dit deel van het reisverslag) laat de Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche zien, zoals die eruit zag voor de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog is de kerk zwaar verwoest en ook van de overige gebouwen op het schilderij is nauwelijks meer iets overgebleven. Dit museum is een compact museum dat in het kort een indruk geeft van de geschiedenis van dit deel van Berlijn en daarnaast ook nog een mooie kunstcollectie heeft. Zeker een aanrader om te bezoeken en vooral omdat het in de buurt ligt van een aantal andere musea en je dat dus prima met elkaar kunt combineren..



Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina