Donderdag 3 maart 2022
In het voorlaatste deel van dit reisverslag uit Berlijn ga ik verder met mijn bezoek aan het Humboldt Forum en dan in het bijzonder het etnologische museum dat hier een onderdeel van is. De volgende foto laat een model van een kano zien uit Kameroen. Dit soort modellen werden aan het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw in gemeentes langs de kust van Kameroen gemaakt voor Europeanen. Het houten model laat niet alleen de kano zelf zien maar ook alle inzittenden.



In Berlijn is er een lange traditie van onderzoek naar muziekinstrumenten. Sinds het einde van de 19de eeuw zijn hier dan ook grote verzamelingenontstaan van instrumenten maar ook archieven waarin klanken, voorwerpen en kennis uit de hele wereld zijn opgeslagen. Tegenwoordig zijn deze verzamelingen nog steeds een belangrijke bron van kennis.



Het volgende deel van het museum laat voorwerpen uit het gebied van de Grote Oceaan. Het grootste deel van de verzameling bevindt zich in het depot van het museum in Berlijn-Dahlem. De oudste onderdelen van de verzameling komen van de reizen van James Cook uit de 18de eeuw. Een andere belangrijke periode is de tijd tussen 1870 en 1914. Toen had Duitsland ook hier een aantal koloniën.



Op de volgende foto is een groot object te zien dat in Papua New Guinea in het centrum van de woning van de man stond. Het moest de voorvaderen uitbeelden. Het is onbekend wanneer dit beeld is gemaakt.



Nieuw Ierland is een eiland dat onderdeel is van het land Papua Nieuw Guinea. De werelden van de levenden en de doden zijn hier met elkaar verbonden door allerlei ceremoniën. Tot op de dag van vandaag gebeurt dit zeer regelmatig door middel van allerlei gedenkfeesten. Veel van de voorwerpen in dit deel van het museum komen uit dit soort ceremoniën. De kleding die hierbij gebruikt wordt, wordt over het algemeen niet verzameld omdat de kleren gemaakt worden van materiaal dat snel vergaat (bijvoorbeeld bladeren van platen).



Hieronder zijn een drietal maskers te zien uit het noorden van dit eiland. Alle drie deze voorwerpen zijn aan het begin van de 20ste eeuw verzameld.



Het noordoostelijke deel van het huidige Papua Nieuw Guinea met allerlei eilanden (Palau, Marianen, Karolinen, Nauru, Salomon en Marshall) behoorde tot de kolonie Duits Nieuw Guinea. In deze tijd werden door missionarissen, handelaren, ambtenaren en wetenschappers allerlei voorwerpen verzameld. Dat kon gebeuren door koop, handel, een schenking, maar ook door geweld. Van veel objecten is niet duidelijk hoe ze uiteindelijk in bezit van het museum zijn gekomen. Duitse wetenschappers werkten tot 1914 nauw samen met de marine. Een voorbeeld hiervan is de Duitse Marine expeditie uit 1907 waaraan medewerkers van het Museum voor Volkenkunde in Berlijn deelnamen.



Na dit deel van het museum verlaten te hebben, kom je op de gang opnieuw een object tegen uit het verleden. Hier gaat het om een oude televisie die gebruikt werd in het “Palast der Republik”. Deze monitor was een onderdeel van het bewakingssysteem dat zich in en buiten het gebouw bevond. Het gebouw was openbaar toegankelijk, maar ook de zetel van het parlement. Daardoor werd het streng in de gaten gehouden, werden bezoekers geobserveerd en telefoons afgeluisterd.



Andere voorwerpen uit het verleden zijn een aantal beelden van keurvorsten uit het oude “Berliner Schloss”.



Op de 3de verdieping van het Humboldt Forum zijn een aantal zalen ingericht speciaal voor Aziatische landen. Hier is ook aandacht voor de manier hoe deze voorwerpen in het bezit zijn gekomen van het museum.



Op de volgende foto is een replica te zien van de bekende oostelijke toegangspoort van het boeddhistische Sanchi complex in India. Op de replica zelf is geen afbeelding van Boeddha te zien. De reden hiervan is dat in oude afbeeldingen Boeddha nog niet in de vorm van een mens was afgebeeld maar veelmeer als een symbool (Troon, boom, voetsporen).





Het museum heeft ook een flinke collectie van Boeddha beelden uit Gandhara. Dit was een koninkrijk in Oost-Afghanisaten en Noordwest-Pakistan van de 6de eeuw voor Christus tot de 11de eeuw na Christus. Veel van de figuren hebben tegenwoordig nog maar een kleur, maar in een aantal gevallen zijn resten van de oorspronkelijke verf bewaard gebleven. Daaruit valt op te maken dat het vroeger kleurrijke beelden waren.



Het jaïnisme is een van de godsdiensten die in India voorkomt. Bij rijke families was het gebruikelijk dat deze een eigen huistempel hadden. Daarin stonden gewijde beelden. Op de onderstaande foto is een volledige tempel te zien op een kleinere schaal. Het kistje werd alleen door de gelovigen geopend bij bijzondere gelegenheden.



Een ander voorwerp uit het jaïnisme is deze plattegrond van de Shatrunjaya. Dit zijn een aantal heuvels die vereerd worden als plek waar de goden wonen. Vanuit deze heuvels kwam er water dat de mensen die lager woonden nodig hadden om te overleven.



Bij tempelfeesten in het zuiden van India is het gebruikelijk dat bronzen beelden van hindoeïstische goden feestelijk versierd worden en dan op levensgrote houden figuren van symbolische dieren gezet worden. Deze worden dan vervolgens de tempel binnengereden of gedragen.



Een tempeldoek van de Vallabhacharya sekte laat de God Krishna zien in zijn vorm als heilige heer van de berg Govardhana. Onderaan de berg is een oude tempel te zien. Krishna heeft ooit de hele berg als een soort regenscherm omhoog getild om de koeien te beschermen tegen het onweer.



Een belangrijke inspiratiebron voor de kunst in India was vaak de natuur. In het noorden van het land is de grond schraal en de hitte extreem. Babur, de grondlegger van de Moghul dynastie beschreeft dit in zijn boek. Toen zijn kleinzoon in 1589 het Kashmir-dal ontdekte werd dit al snel de plek waar de dynastie zich in de hete zomermaanden vestigde.



Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina