Donderdag 20 juli 2023
Het begin van de zomervakantie van 2023 heb ik gebruikt om weer voor een aantal dagen naar Berlijn te gaan. Van deze vier dagen ben ik er twee in Berlijn geweest, ik ben een dag naar het in de buurt liggende Oranienburg gegaan en ik heb nog een tweetal andere wat kleinere plaatsen bezocht. In het westen van Berlijn bevindt zich de Gedenkstätte Plötzensee. Oorspronkelijk was dit een in 1879 geopende gevangenis waar mensen vooral voor korte straffen zaten. In de periode 1933 tot 1945 werden er op deze plek door de nationaal-socialisten meer dan 2800 gevangenen vermoord.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is het gebouw in gebruik als jeugdgevangenis. In een afgeschermd deel is sinds 1952 een herdenkingsplaats. Als je deze plaats oploopt zie je als eerste een bijna twintig meter lange en zes meter hoge muur. Deze staat voor de plek waar in de nazitijd de moorden plaatsvonden. Op de bovenstaande foto is te zien dat hier een hele rij kransen ligt. 20 juli is de dag van de mislukte moordaanslag op Adolf Hitler. Jaarlijks vindt er op deze plek dan ook een herdenking plaats. Die was zo rond een uur of elf net afgelopen en de mensen die hierbij aanwezig waren, waren bezig om het terrein weer te verlaten. Achter deze muur bevindt zich eerst een ruimte met een permanente tentoonstelling. Daarachter bevindt zich de oorspronkelijke ruimte waar de gevangenen ter dood gebracht werden.
In de tentoonstellingsruimte zijn een aantal korte biografieën te zien van mensen die hier door de nazi’s vermoord zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om leden van de communistische partij, maar ook evangelische christenen die tegen de oorlog waren of die gewoon kritiek hadden op de oorlog.
Van de mensen die hier ter dood gebracht zijn, had ongeveer de helft de Duitse nationaliteit. Hiernaast zijn bijvoorbeeld ook rond de 650 mensen ter dood gebracht die kwamen uit delen van Tsjechië die tussen 1938 en 1939 door Duitsland bezet zijn. Het ging hier dan om mensen die actief waren in het verzet, maar ook om dwangarbeiders die vanuit deze gebieden naar Duitsland moesten komen om hier te werken.
Een voorbeeld van een verzetsgroep was de “Rote Kapelle”. Het ging hier om in totaal rond de 150 mensen die een tegenstander waren van het nationaalsocialisme. Er werden onder andere vlugschriften verspreid en aanplakbiljetten opgehangen. In de jaren 1940 en 1941 gaven bepaalde leden van de groep militair belangrijke informatie door aan de Sovjet-Unie. Uiteindelijk werd de groep in 1942 door de Gestapo opgerold en vonden meer dan 50 mensen hier hun dood.
Op 20 juli 1944 vond een mislukte aanslag plaats op het leven van Hitler. Deze aanslag had uit eindelijk maar liefst 55 processen tot gevolg die leiden tot meer dan 100 doodsvonnissen. Het ging dan om mensen die deelgenomen hadden aan de aanslag, maar ook om mensen die deelnemers op de vlucht geholpen hadden.
Als laatste nog een foto van de ruimte waarin de gevangen ter dood veroordeeld werden. De ruimte was overigens net weer geheel leeg omdat hier de herdenkingsplechtigheid had plaatsgevonden. Allerlei mensen waren nog een tijdje bezig om de stoelen en geluidsapparatuur weer op te ruimen en van het terrein af te halen.
De volgende plek in Berlijn die ik op deze dag bezocht heb is het Georg Kolbe Museum. Het is een museum voor hedendaagse kunst en is gevestigd in het atelier van de beeldhouwer Georg Kolbe (1877 – 1947). Het huis is gebouwd aan het eind van de jaren ’20 in de stijl van het nieuwe bouwen. In dit museum bevindt zich de nalatenschap van Georg Kolbe en ook een verzameling van sculpturen en andere kunstwerken uit de eerste helft van de 20ste eeuw.
In het Georg Kolbe museum was van 13 mei tot en met 20 augustus 2023 een tentoonstelling te zien over Tilla Durieux. Zij leefde van 1880 tot 1971 en was een bekende theater- en filmster. Ze gold in de jaren ’20 van de vorige eeuw als de meest geportretteerde vrouw. Dat betekende dat ze voor een groot aantal kunstenaars model heeft gestaan. Een voorbeeld hiervan is op de volgende foto te zien waar een groot aantal beelden op staan waarvoor zij model heeft gestaan.
Tilla Durieux had vooral goede contacten met de toenmalige kunsthandelaar en uitgever Paul Cassirer. Dit was er dus mede de oorzaak van dat er zoveel beelden en portretten van haar gemaakt werden. Na de machtsovername van de nazi’s in 1933 vertrok ze uit Duitsland en verbleef op allerlei verschillende plaatsen in Europa.
Pas in 1952 trad ze voor het eerst weer op in Berlijn om drie jaar later definitief naar Duitsland terug te keren. Doordat ze na de Tweede Wereldoorlog een flink aantal jaren in het Kroatische Zagreb gewoond heeft, is daar in het stadsmuseum een deel te ziel van alle kostuums die ze toen voor een poppentheater heeft gemaakt.
Nadat Georg Kolbe in 1947 overleden is, is het museum ontstaan om zo zijn nalatenschap te beheren en toegankelijk te maken voor het publiek. Niet alleen zijn kunstwerken maar ook de foto’s die hij gemaakt heeft, zijn bibliotheek en zijn privé kunstverzameling zijn hier nu een onderdeel van.
In de tuin van het museum bevinden zich verder ook nog een aantal kunstwerken. Het Georg Kolbe museum is een vrij compact museum waar je ongeveer een uurtje voor nodig hebt om alles te zien. Zeer zeker interessant als je een liefhebber bent van de hedendaagse kunst.
Vervolgens ben ik het tweede deel van de middag nog naar de Martin Gropius Bau geweest. Het gebouw zelf is tussen 1877 en 1881 door de gelijknamige architect gebouwd in de stijl van de Italiaanse renaissance. Nadat het gebouw tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd is geraakt, is het vanaf het einde van de jaren ’70 van de vorige eeuw weer opnieuw opgebouwd.
In het museum zijn sinds de heropening in 1981 alleen tijdelijke tentoonstellingen te zien die veel ruimte in beslag nemen. Van april tot en met augustus 2023 was er de tentoonstelling “Indigo Waves and Other Stories” te zien. De tentoonstelling gaat over de historische, culturele en taalkundige verbindingen tussen het Afrikaanse en Aziatische continent.
Hierbij wordt de Indische Oceaan gezien als een verbinding tussen de beide continenten. Via deze oceaan hebben veel verplaatsingen van mensen plaatsgevonden onder andere op het gebied van handelscontacten. Ook had de oceaan een belangrijke functie in de koloniale tijd. Dit koloniale aspect is ook een onderdeel van de tentoonstelling die hier te zien is.
Ook dit museum is voor liefhebbers van hedendaagse kunst een aanrader. De ruime opzet van het gebouw leent zich goed voor de hier tentoongestelde kunstwerken. Ook voor dit museum heb je niet als het voorgaande waar ik geweest ben ongeveer een uur nodig om alles op je gemak te bekijken.
Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina
Het begin van de zomervakantie van 2023 heb ik gebruikt om weer voor een aantal dagen naar Berlijn te gaan. Van deze vier dagen ben ik er twee in Berlijn geweest, ik ben een dag naar het in de buurt liggende Oranienburg gegaan en ik heb nog een tweetal andere wat kleinere plaatsen bezocht. In het westen van Berlijn bevindt zich de Gedenkstätte Plötzensee. Oorspronkelijk was dit een in 1879 geopende gevangenis waar mensen vooral voor korte straffen zaten. In de periode 1933 tot 1945 werden er op deze plek door de nationaal-socialisten meer dan 2800 gevangenen vermoord.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is het gebouw in gebruik als jeugdgevangenis. In een afgeschermd deel is sinds 1952 een herdenkingsplaats. Als je deze plaats oploopt zie je als eerste een bijna twintig meter lange en zes meter hoge muur. Deze staat voor de plek waar in de nazitijd de moorden plaatsvonden. Op de bovenstaande foto is te zien dat hier een hele rij kransen ligt. 20 juli is de dag van de mislukte moordaanslag op Adolf Hitler. Jaarlijks vindt er op deze plek dan ook een herdenking plaats. Die was zo rond een uur of elf net afgelopen en de mensen die hierbij aanwezig waren, waren bezig om het terrein weer te verlaten. Achter deze muur bevindt zich eerst een ruimte met een permanente tentoonstelling. Daarachter bevindt zich de oorspronkelijke ruimte waar de gevangenen ter dood gebracht werden.
In de tentoonstellingsruimte zijn een aantal korte biografieën te zien van mensen die hier door de nazi’s vermoord zijn. Het gaat dan bijvoorbeeld om leden van de communistische partij, maar ook evangelische christenen die tegen de oorlog waren of die gewoon kritiek hadden op de oorlog.
Van de mensen die hier ter dood gebracht zijn, had ongeveer de helft de Duitse nationaliteit. Hiernaast zijn bijvoorbeeld ook rond de 650 mensen ter dood gebracht die kwamen uit delen van Tsjechië die tussen 1938 en 1939 door Duitsland bezet zijn. Het ging hier dan om mensen die actief waren in het verzet, maar ook om dwangarbeiders die vanuit deze gebieden naar Duitsland moesten komen om hier te werken.
Een voorbeeld van een verzetsgroep was de “Rote Kapelle”. Het ging hier om in totaal rond de 150 mensen die een tegenstander waren van het nationaalsocialisme. Er werden onder andere vlugschriften verspreid en aanplakbiljetten opgehangen. In de jaren 1940 en 1941 gaven bepaalde leden van de groep militair belangrijke informatie door aan de Sovjet-Unie. Uiteindelijk werd de groep in 1942 door de Gestapo opgerold en vonden meer dan 50 mensen hier hun dood.
Op 20 juli 1944 vond een mislukte aanslag plaats op het leven van Hitler. Deze aanslag had uit eindelijk maar liefst 55 processen tot gevolg die leiden tot meer dan 100 doodsvonnissen. Het ging dan om mensen die deelgenomen hadden aan de aanslag, maar ook om mensen die deelnemers op de vlucht geholpen hadden.
Als laatste nog een foto van de ruimte waarin de gevangen ter dood veroordeeld werden. De ruimte was overigens net weer geheel leeg omdat hier de herdenkingsplechtigheid had plaatsgevonden. Allerlei mensen waren nog een tijdje bezig om de stoelen en geluidsapparatuur weer op te ruimen en van het terrein af te halen.
De volgende plek in Berlijn die ik op deze dag bezocht heb is het Georg Kolbe Museum. Het is een museum voor hedendaagse kunst en is gevestigd in het atelier van de beeldhouwer Georg Kolbe (1877 – 1947). Het huis is gebouwd aan het eind van de jaren ’20 in de stijl van het nieuwe bouwen. In dit museum bevindt zich de nalatenschap van Georg Kolbe en ook een verzameling van sculpturen en andere kunstwerken uit de eerste helft van de 20ste eeuw.
In het Georg Kolbe museum was van 13 mei tot en met 20 augustus 2023 een tentoonstelling te zien over Tilla Durieux. Zij leefde van 1880 tot 1971 en was een bekende theater- en filmster. Ze gold in de jaren ’20 van de vorige eeuw als de meest geportretteerde vrouw. Dat betekende dat ze voor een groot aantal kunstenaars model heeft gestaan. Een voorbeeld hiervan is op de volgende foto te zien waar een groot aantal beelden op staan waarvoor zij model heeft gestaan.
Tilla Durieux had vooral goede contacten met de toenmalige kunsthandelaar en uitgever Paul Cassirer. Dit was er dus mede de oorzaak van dat er zoveel beelden en portretten van haar gemaakt werden. Na de machtsovername van de nazi’s in 1933 vertrok ze uit Duitsland en verbleef op allerlei verschillende plaatsen in Europa.
Pas in 1952 trad ze voor het eerst weer op in Berlijn om drie jaar later definitief naar Duitsland terug te keren. Doordat ze na de Tweede Wereldoorlog een flink aantal jaren in het Kroatische Zagreb gewoond heeft, is daar in het stadsmuseum een deel te ziel van alle kostuums die ze toen voor een poppentheater heeft gemaakt.
Nadat Georg Kolbe in 1947 overleden is, is het museum ontstaan om zo zijn nalatenschap te beheren en toegankelijk te maken voor het publiek. Niet alleen zijn kunstwerken maar ook de foto’s die hij gemaakt heeft, zijn bibliotheek en zijn privé kunstverzameling zijn hier nu een onderdeel van.
In de tuin van het museum bevinden zich verder ook nog een aantal kunstwerken. Het Georg Kolbe museum is een vrij compact museum waar je ongeveer een uurtje voor nodig hebt om alles te zien. Zeer zeker interessant als je een liefhebber bent van de hedendaagse kunst.
Vervolgens ben ik het tweede deel van de middag nog naar de Martin Gropius Bau geweest. Het gebouw zelf is tussen 1877 en 1881 door de gelijknamige architect gebouwd in de stijl van de Italiaanse renaissance. Nadat het gebouw tijdens de Tweede Wereldoorlog zwaar beschadigd is geraakt, is het vanaf het einde van de jaren ’70 van de vorige eeuw weer opnieuw opgebouwd.
In het museum zijn sinds de heropening in 1981 alleen tijdelijke tentoonstellingen te zien die veel ruimte in beslag nemen. Van april tot en met augustus 2023 was er de tentoonstelling “Indigo Waves and Other Stories” te zien. De tentoonstelling gaat over de historische, culturele en taalkundige verbindingen tussen het Afrikaanse en Aziatische continent.
Hierbij wordt de Indische Oceaan gezien als een verbinding tussen de beide continenten. Via deze oceaan hebben veel verplaatsingen van mensen plaatsgevonden onder andere op het gebied van handelscontacten. Ook had de oceaan een belangrijke functie in de koloniale tijd. Dit koloniale aspect is ook een onderdeel van de tentoonstelling die hier te zien is.
Ook dit museum is voor liefhebbers van hedendaagse kunst een aanrader. De ruime opzet van het gebouw leent zich goed voor de hier tentoongestelde kunstwerken. Ook voor dit museum heb je niet als het voorgaande waar ik geweest ben ongeveer een uur nodig om alles op je gemak te bekijken.
Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina
Reactie toevoegen