Dinsdag 18 oktober 2022
Zoals in het vorige deel van dit reisverslag aangegeven is het huidige Joodse museum van Wenen in de jaren ’90 van de vorige eeuw opgericht. Voor de Tweede Wereldoorlog was er al een dergelijk museum in Wenen maar dat is in 1938 gedwongen gesloten toen de nazi’s Oostenrijk zijn binnengevallen. In de jaren ’60 is er een poging geweest om het museum opnieuw op te richten maar dat is toen niet gelukt.
Het museum gaat nu verder met de periode tussen de belegering van Wenen door de Turken tot aan de verdrijving van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. De volgende foto is een affiche uit het jaar 1941 wat laat zien hoe Joden uit Oostenrijk gedeporteerd werden. Het laat de periode zien van mei 1938 tot en met eind maart 1941. Deze grafiek laat dus zien dat al voor de Wannsee conferentie van januari 1942 er sprake was van een systematische deportatie en vernietiging van Joden.
De volgende foto laat links een portret zien van Theodor Herzl die in het vorige deel van dit reisverslag besproken is.
In 1863 werd door een Joodse rabbijn een opleidingsinstituut opgezet. Een belangrijke onderzoeker aan dit instituut was Meir Friedmann, die gespecialiseerd was in oude literatuur van rabbijnen. Het museum bezit een aantal persoonlijke eigendommen van hem. In de bibliotheek van het museum bevinden zich bovendien een aantal boeken die gered konden worden.
Op de derde verdieping van het gebouw bevindt zich een depot met allerlei voorwerpen van de Joodse gemeenschap en ook verzamelingen van een aantal individuele personen. Zo zijn de verzamelingen Joodse voorwerpen van Max Berger en Eli Stern hier te zien. Ook de antisemitisme verzameling van Martin Schlaff is in het bezit van het museum.
Vanaf het Joodse Museum ben ik naar het tweede museum over de Joodse gemeenschap in Wenen gelopen dat zich aan de Judenplatz bevindt. Onderweg kom je dan eerst langs de Weense pestzuil. Deze is opgebouwd na de pestepidemie van 1679. De barokke zuil heeft een hoogte van 21 meter.
Op weg naar het Joodse museum aan de Judenplatz ben ik ook langs de Sint Petruskerk gekomen. De kerk is rond 1730 opgericht door de lekengemeenschap “De broederschap van de allerheiligste drievoudigheid”. Sinds 1970 zijn in de kerk priesters actief van de katholieke organisatie “Opus Dei”.
De Sint Petruskerk is gebouwd op de plek waar al in de Romeinse tijd de eerste christelijke kerk van Wenen werd gebouwd. Op deze plek worden dus al 1600 jaar godsdienstige vieringen gehouden.
Op de Judenplatz bevindt zich voor het museum een gedenkteken voor de Oostenrijkse slachtoffers van de Holocaust. Het initiatief hiervoor is genomen door Simon Wiesenthal en het geheel is ondersteund door de stad Wenen. Op de Oostenrijkse nationale feestdag van 25 oktober is het gedenkteken in het jaar 2000 onthuld. De bijzonderheid is dat het op de plek staat van een middeleeuwse synagoge die in het jaar 1420 in brand is gestoken toen op een planmatige manier Joodse bezittingen in het hertogdom Oostenrijk werden vernietigd.
Ondergrond bevindt zich het tweede gedeelte van het Joodse museum van Wenen. Tijdens archeologische opgravingen die in de jaren 90 plaatsvonden bij de bouw van het gedenkteken voor de Holocaust kwam de geschiedenis van deze plek weer in beeld. Het museum hier gaat dan ook in op dit deel van de geschiedenis van de Joden in Wenen.
Rond 1400 bestond de Joodse bevolking van Wenen uit ongeveer 900 personen, dat was 5 procent van de toenmalige bevolking. Er zijn geen afbeeldingen bekend van deze synagoge dus alle kennis moet komen van de opgravingen. Duidelijk is wel dat de synagoge rond 1240 gebouwd is en uiteindelijk steeds verder is uitgebreid toen de gemeenschap groter werd. De volgende foto laat een overzicht zijn van de restanten die tussen 1995 en 1998 tevoorschijn zijn gekomen.
De reden dat het museum onder de grond is gebouwd heeft ook met deze restanten te maken omdat ze hierdoor zichtbaar gemaakt kunnen worden voor de bezoekers. In het midden van de ruimte zijn restanten van het podium te zien vanwaar de Thora werd gelezen. De zeshoekige vorm is voor de 14de eeuw een bijzonderheid.
In dit museum is ook een deel ingericht dat aandacht besteed aan het bedrijf Arabia. Dit was een koffiebedrijf dat na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht door Alfred Weiss en erg bekend werd. Voor de Tweede Wereldoorlog was hij al actief in de import en distributie van koffie maar hij verloor zijn hele bedrijf aan de nazi’s. Hij introduceerde in Wenen de Italiaanse espressokoffie. In 1980 werd het bedrijf verkocht en dat zorgde er dan ook voor dat de naam uit het straatbeeld verdween.
In 1951 werd aan de Kohlmarkt door Alfred Weiss het Cafe Arabia geopend. Dit heeft tot in 1999 bestaan en is toen gesloten. Hierbij is ook de typische architectuur uit de jaren ’50 verloren gegaan. Er waren ook andere zaken waar koffie gedronken kon worden maar dit was het eerste dat ook ingericht was als een Italiaanse bar.
Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina
Zoals in het vorige deel van dit reisverslag aangegeven is het huidige Joodse museum van Wenen in de jaren ’90 van de vorige eeuw opgericht. Voor de Tweede Wereldoorlog was er al een dergelijk museum in Wenen maar dat is in 1938 gedwongen gesloten toen de nazi’s Oostenrijk zijn binnengevallen. In de jaren ’60 is er een poging geweest om het museum opnieuw op te richten maar dat is toen niet gelukt.
Het museum gaat nu verder met de periode tussen de belegering van Wenen door de Turken tot aan de verdrijving van de Joden in de Tweede Wereldoorlog. De volgende foto is een affiche uit het jaar 1941 wat laat zien hoe Joden uit Oostenrijk gedeporteerd werden. Het laat de periode zien van mei 1938 tot en met eind maart 1941. Deze grafiek laat dus zien dat al voor de Wannsee conferentie van januari 1942 er sprake was van een systematische deportatie en vernietiging van Joden.
De volgende foto laat links een portret zien van Theodor Herzl die in het vorige deel van dit reisverslag besproken is.
In 1863 werd door een Joodse rabbijn een opleidingsinstituut opgezet. Een belangrijke onderzoeker aan dit instituut was Meir Friedmann, die gespecialiseerd was in oude literatuur van rabbijnen. Het museum bezit een aantal persoonlijke eigendommen van hem. In de bibliotheek van het museum bevinden zich bovendien een aantal boeken die gered konden worden.
Op de derde verdieping van het gebouw bevindt zich een depot met allerlei voorwerpen van de Joodse gemeenschap en ook verzamelingen van een aantal individuele personen. Zo zijn de verzamelingen Joodse voorwerpen van Max Berger en Eli Stern hier te zien. Ook de antisemitisme verzameling van Martin Schlaff is in het bezit van het museum.
Vanaf het Joodse Museum ben ik naar het tweede museum over de Joodse gemeenschap in Wenen gelopen dat zich aan de Judenplatz bevindt. Onderweg kom je dan eerst langs de Weense pestzuil. Deze is opgebouwd na de pestepidemie van 1679. De barokke zuil heeft een hoogte van 21 meter.
Op weg naar het Joodse museum aan de Judenplatz ben ik ook langs de Sint Petruskerk gekomen. De kerk is rond 1730 opgericht door de lekengemeenschap “De broederschap van de allerheiligste drievoudigheid”. Sinds 1970 zijn in de kerk priesters actief van de katholieke organisatie “Opus Dei”.
De Sint Petruskerk is gebouwd op de plek waar al in de Romeinse tijd de eerste christelijke kerk van Wenen werd gebouwd. Op deze plek worden dus al 1600 jaar godsdienstige vieringen gehouden.
Op de Judenplatz bevindt zich voor het museum een gedenkteken voor de Oostenrijkse slachtoffers van de Holocaust. Het initiatief hiervoor is genomen door Simon Wiesenthal en het geheel is ondersteund door de stad Wenen. Op de Oostenrijkse nationale feestdag van 25 oktober is het gedenkteken in het jaar 2000 onthuld. De bijzonderheid is dat het op de plek staat van een middeleeuwse synagoge die in het jaar 1420 in brand is gestoken toen op een planmatige manier Joodse bezittingen in het hertogdom Oostenrijk werden vernietigd.
Ondergrond bevindt zich het tweede gedeelte van het Joodse museum van Wenen. Tijdens archeologische opgravingen die in de jaren 90 plaatsvonden bij de bouw van het gedenkteken voor de Holocaust kwam de geschiedenis van deze plek weer in beeld. Het museum hier gaat dan ook in op dit deel van de geschiedenis van de Joden in Wenen.
Rond 1400 bestond de Joodse bevolking van Wenen uit ongeveer 900 personen, dat was 5 procent van de toenmalige bevolking. Er zijn geen afbeeldingen bekend van deze synagoge dus alle kennis moet komen van de opgravingen. Duidelijk is wel dat de synagoge rond 1240 gebouwd is en uiteindelijk steeds verder is uitgebreid toen de gemeenschap groter werd. De volgende foto laat een overzicht zijn van de restanten die tussen 1995 en 1998 tevoorschijn zijn gekomen.
De reden dat het museum onder de grond is gebouwd heeft ook met deze restanten te maken omdat ze hierdoor zichtbaar gemaakt kunnen worden voor de bezoekers. In het midden van de ruimte zijn restanten van het podium te zien vanwaar de Thora werd gelezen. De zeshoekige vorm is voor de 14de eeuw een bijzonderheid.
In dit museum is ook een deel ingericht dat aandacht besteed aan het bedrijf Arabia. Dit was een koffiebedrijf dat na de Tweede Wereldoorlog werd opgericht door Alfred Weiss en erg bekend werd. Voor de Tweede Wereldoorlog was hij al actief in de import en distributie van koffie maar hij verloor zijn hele bedrijf aan de nazi’s. Hij introduceerde in Wenen de Italiaanse espressokoffie. In 1980 werd het bedrijf verkocht en dat zorgde er dan ook voor dat de naam uit het straatbeeld verdween.
In 1951 werd aan de Kohlmarkt door Alfred Weiss het Cafe Arabia geopend. Dit heeft tot in 1999 bestaan en is toen gesloten. Hierbij is ook de typische architectuur uit de jaren ’50 verloren gegaan. Er waren ook andere zaken waar koffie gedronken kon worden maar dit was het eerste dat ook ingericht was als een Italiaanse bar.
Het volgende deel van dit reisverslag is te vinden op deze pagina
Reactie toevoegen